Balneologia Polska 4/2007

METODY OBRAZOWANIA W DIAGNOSTYCE OBRZĘKU LIMFATYCZNEGO
Adriana Wójcik, Hanna Tomczak, Piotr Lass, Jacek Teodorczyk

Streszczenie
Wprowadzenie: Leczenie obrzęku limfatycznego jest wieloetapowe, długie, kosztowne, czasochłonne i wymaga odpowiednio przeszkolonego personelu. Jego efekty wciąż nie są do końca satysfakcjonujące. Coraz częściej pojawiają się więc pytania dotyczące skuteczności poszczególnych metod kompleksowej terapii fizykalnej. W dobie medycyny opartej na faktach (EBM) potrzebne jest obiektywne narzędzie oceny obrzęku limfatycznego, gdyż opieranie się o metody kliniczne, zwłaszcza w przypadku wczesnej diagnostyki, jest niewystarczające.
Wobec trudności z powszechną dostępnością rehabilitacji i wielomiesięcznym oczekiwaniem na terapię, w tym także prowadzoną w warunkach uzdrowiska, leczenie często rozpoczynane jest za późno. Pilną potrzebą wydaje się być ustalenie wskazań do wczesnego wdrożenia fizjoterapii w zależności od oceny stopnia uszkodzenia układu limfatycznego, co będzie miało wpływ na efekt końcowy terapii. Wobec niemożliwości dokonania takiej oceny metodami klinicznymi (oceniają one zwykle wielkość i konsystencję obrzęku) konieczne jest wprowadzenie badań obrazowych.
Cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie metod obrazowania diagnostycznego i ich zastosowania w diagnostyce obrzęku limfatycznego.
Wnioski: Według wielu autorów do wczesnej diagnostyki i monitorowania terapii obrzęku limfatycznego najlepiej nadają się limfoscyntygrafia i ultrasonografia. Rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa znajdują szczególne zastosowanie w różnicowaniu obrzęku limfatycznego. Ze względu na lepszy dostęp i dużo niższe koszty badanie ultrasonograficzne jest bardziej powszechnie stosowane niż limfoscyntygrafia. USG pozwala na wczesne wykrycie zwłóknienia. Limfoscyntygrafia, poprzez możliwość określenia rodzaju i stopnia uszkodzenia układu limfatycznego, jest skutecznym sposobem określania ryzyka wystąpienia wtórnego obrzęku limfatycznego. Umożliwia stałą kontrolę stanu chorych z grupy ryzyka, w celu jak najwcześniejszego wykrycia i podjęcia leczenia obrzęku limfatycznego. Metody obrazowania diagnostycznego w sposób obiektywny mogą ocenić efekt leczenia obrzęku limfatycznego.

Słowa kluczowe: obrzęk limfatyczny, diagnostyka, metody obrazowania diagnostycznego, limfoscyntygrafia

......................................

ODDZIAŁYWANIE POLA MAGNETYCZNEGO O PARAMETRACH STOSOWANYCH W MAGNETOTOTERAPII NA WYBRANE PARAMETRY BIOCHEMICZNE KRWI
Elżbieta Ciejka, Anna Gorąca

Streszczenie
Wstęp: Pole magnetyczne niskiej częstotliwości wywołuje działanie biologiczne
w organizmach żywych, w obrębie poszczególnych układów i narządów. Celem pracy było zbadanie wpływu pola magnetycznego o parametrach stosowanych w magnetoterapii na wybrane parametry biochemiczne krwi oraz gospodarkę elektrolitową u zwierząt doświadczalnych.
Materiał i metody: Materiał badawczy stanowiły zwierzęta ? szczury rasy Wistar, poddane działaniu zmiennego pola magnetycznego niskiej częstotliwości o parametrach stosowanych w magnetoterapii. Na zwierzętach wykonano badania: poziom liczby krwinek czerwonych, białych, poziom hemoglobiny oraz stężenia jonów sodu, potasu i wapnia.
Wyniki i wnioski: Zmienne pole magnetyczne niskiej częstotliwości wywołuje
u zwierząt doświadczalnych zmiany parametrów morfologii krwi oraz zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, które ustępują po zakończeniu oddziaływania tego pola.
Parametry stosowanego pola magnetycznego mają wpływ na zmiany parametrów obrazu morfologii i gospodarkę elektrolitową.

Słowa kluczowe: zmienne pola magnetyczne, parametry biochemiczne krwi
................................................

ZASTOSOWANIE LASEROTERAPII WYSOKOENERGETYCZNEJ HILT W PODWYŻSZANIU PROGU BÓLOWEGO U CHORYCH LECZONYCH METODĄ ILIZAROWA ? DONIESIENIE WSTĘPNE
Magdalena Czajkowska, Dariusz Białoszewski,Anna Przeradzka , Teresa Czasak , Monika Lewandowska , Sławomir Zarek , Jarosław Macias

Streszczenie
Wstęp: Chorzy leczeni metodą Ilizarowa narażeni są na stały i intensywny ból występujący
w operowanej kończynie. Czynnik bólowy stanowi poważną przeszkodę utrudniającą przeprowadzanie zabiegów kinezyterapeutycznych, dlatego też współczesna fizjoterapia poszukuje nowych metod oddziaływujących przeciwbólowo oraz wpływających na podwyższenie progu bólowego.
Cel pracy: Celem podjętych badań była próba oceny działania przeciwbólowego laseroterapii wysokoenergetycznej HILT w grupie chorych leczonych metodą Ilizarowa.
Materiał i metody: Badania przeprowadzono na grupie 15 chorych leczonych metodą Ilizarowa z jednoczesnym programem kinezyterapeutycznym i laseroterapią wysokoenergetyczną HILT. Grupę kontrolną stanowiło 14 pacjentów leczonych tą samą metodą operacyjną i programem kinezyterapeutycznym. W grupie kontrolnej nie stosowano laseroterapii wysokoenergetycznej. Skuteczność stosowanej laseroterapii HILT mierzono przy zastosowaniu Kwestionariusza Laitinena.
Wyniki: W wyniku przeprowadzonej analizy statystycznej badań początkowych i końcowych w pakiecie Statistica 7.1 uzyskano następujące wyniki Kwestionariusza Laitinena: Natężenie bólu 3.92 vs 1.35 pkt. Częstotliwość bólu 3.79 vs 0.96 pkt.
Wnioski: Zastosowana metoda fotodynamiczna pozwala na istotne zmniejszenie intensywności i częstotliwości bólu. Podwyższenie progu bólowego daje możliwość pełnego wykonywania programu kinezyterapeutycznego w grupie pacjentów leczonych metodą Ilizarowa. Metoda laseroterapii wysokoenergetycznej pozwala na pełne wykorzystywanie bazy zabiegowej w leczeniu uzdrowiskowym.

Słowa kluczowe: ból, laser wysokoenergetyczny, metoda Ilizarowa, wydłużanie kończyn
.................................................

WPŁYW BIOSTYMULACJI LASEROWEJ NA PARAMETRY PRZEWODNICTWA W NERWIE POŚRODKOWYM
Małgorzata Łukowicz, Magdalena Weber-Zimmermann, Anna Marszałek

Streszczenie
Wstęp: Wpływ niskoenergetycznej terapii laserowej na funkcję nerwu, jego wzrost
i naprawę stanowi sprzeczny obszar badań naukowych. W niniejszej pracy podjęto się oceny wpływu promieniowania laserowego na przewodnictwo we włóknach ruchowych oraz czuciowych nerwu pośrodkowego.
Materiał i metoda: Badania zostały przeprowadzone w Katedrze i Klinice Rehabilitacji CM UMK w Bydgoszczy. W badaniu udział wzięło 20 młodych, zdrowych ochotników: 12 kobiet i 8 mężczyzn, w wieku od 19 do 32 lat. Do biostymulacji laserowej punktów wzdłuż nerwu pośrodkowego wykorzystano laser półprzewodnikowy o następujących parametrach: długość fali promieniowania; 810 nm, moc promieniowania 100 mW, dawka 2,38J/cm2 oraz 9,52J/cm2, tryb pracy ciągły. Badano przewodnictwo we włóknach ruchowych i czuciowych nerwu pośrodkowego oraz próg czucia aparatem Synergy. Badania wykonywane były przed
i pół godziny po biostymulacji laserowej.
Wyniki: Analiza statystyczna wykazała, że promieniowanie laserowe o długości fali 810nm, mocy 100 mW i energii 1,5J/punkt (2,38J/cm2) zwiększa latencję końcową we włóknach ruchowych. Poza tym zarówno dawka 1,5J/punkt (2,38J/cm2) jak i 6J/punkt (9,52J/cm2) nie powodowała istotnych statystycznie zmian szybkości przewodnictwa nerwowego we włóknach ruchowych i czuciowych nerwu pośrodkowego, a także nie zmieniała się amplituda oraz czas trwania potencjału ruchowego i czuciowego istotnie statystycznie. Wykazano natomiast, że biostymulacja laserowa znacząco podwyższa próg czucia we włóknach czuciowych, zarówno przy dawce 1,5J/punkt jak i 6J/punkt, przy czym dawka 1,5J/punkt powoduje blisko pięciokrotnie silniejsze działanie przeciwbólowe niż dawka 6J/punkt.
Wnioski. Brak jednoznacznej teorii dotyczącej efektów neurofizjologicznych laseroterapii niskoenergetycznej utwierdza w przekonaniu, że należy wykonać jeszcze wiele badań, które pozwolą dokładnie określić wpływ biostymulacji laserowej na szybkość przewodnictwa nerwowego. Wykazano podniesienie progu czucia we włóknach czuciowych nerwu pośrodkowego oraz wydłużenie latencji końcowej we włóknach ruchowych.

Słowa kluczowe: laseroterapia niskoenergetyczna, biostymulacja, elektroneurografia, nerw pośrodkowy
...............................................................................

BADANIE SKUTECZNOŚCI LECZENIA UZDROWISKOWEGO NA GRUPIE KOBIET Z BÓLEM KRZYŻA SKIEROWANYCH NA TURNUS SANATORYJNY DO KRYNICY - ZDRÓJ
Marek Mleczko, Mariusz Rudzki, Andrzej Uhryński ,Radosław Obidowski, Artur Rydzyk, Mirosław Hankus, Małgorzata Szlezynger Tekielska, Marek Figiel , Dariusz Iwański, Roman Trojanowski

Streszczenie
Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa lędźwiowego jest przyczyną bólów krzyża
i dotyczy to coraz większego odsetka pacjentów skierowanych na leczenie uzdrowiskowe.
Ponieważ wiąże się to z realnymi kosztami ponoszonymi przez budżet Państwa, wydaje się celowym wykazanie skuteczności tego leczenia przy pomocy obiektywnych, prostych
i powtarzalnych narzędzi badawczych.
By dowieść tej tezy, poddano obserwacji grupę losowo wybranych 33 kobiet, skierowanych do sanatorium z powodu przewlekłego zespołu bólowego w odcinku lędźwiowym.
U badanych zaplanowano, przed rozpoczęciem i na zakończenie turnusu, badanie sześciu zmiennych oceniających: uszkodzenie struktury ciała, ograniczenie aktywności fizycznej
i niepełnosprawność socjalną, zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Niepełnosprawności Czynnościowej i Zdrowia (ICF).
Uzyskano wyniki świadczące o istotnym statystycznie: wzroście stężenia kortyzolu w surowicy krwi (p<0,024), wzroście siły mięśni biodrowo - lędźwiowych (p<0,003), wzroście ilości powtórzeń pokonywania dwóch stopni w ciągu 30 sekund (p<0,000), wzroście maksymalnego zużycia tlenu w czasie wysiłku (p<0,002), zmniejszeniu indeksu niepełnosprawności wg Oswestry (p<0,029), zmniejszeniu liczby punktów w zmodyfikowanej skali oceny bólu wg Laitinena (p<0,000).
W ramach tej skali wykazano dodatkowo zmniejszenie: intensywności bólu (p<0,009), częstotliwości bólu (p< 0,011), konsumpcji leków przeciwbólowych (p<0,039), oraz ograniczenia aktywności spowodowanej bólem (p< 0,007).
Na podstawie otrzymanych wyników wykazano, że leczenie uzdrowiskowe jest. skuteczne w leczeniu bólu krzyża, oraz że może być oceniane przy pomocy prostych i powtarzalnych testów, możliwych do wykonania w każdej placówce sanatoryjnej.
Brak porównania wyników z otrzymanymi z badania ewentualnej grupy kontrolnej poddanej placebo, staje na przeszkodzie do sformułowania ostatecznych wniosków

Słowa kluczowe: zwyrodnienie kręgosłupa, ból krzyża
......................................

WCZESNA REHABILITACJA U CHORYCH Z TĘTNIAKIEM
Marta Kwiatkowska,Tomasz Matyjas, Ruslan Jekimov, Bartosz Godlewski, Rafał Wójcik

Streszczenie
Tętniaki wewnątrzczaszkowe są w 80% powodem występowania krwotoków podpajęczynówkowych. Śmiertelność chorych przed dotarciem do placówki szpitalnej sięga 15%. Zagrożenie to maleje z każdym kolejnym rokiem, jednak kolejne krwawienie kończy się niestety zgonem u około 60% chorych.
Jedynym i skutecznym sposobem zapobiegania kolejnym krwotokom podpajęczynówkowym jest przeprowadzenie zabiegu operacyjnego. Najczęściej wykonywanymi badaniami w celu uwidocznienia tętniaka lub krwotoku podpajęczynówkowego jest angiografia naczyń mózgowych i tomografia komputerowa.
Celem pracy było:
1. ukazanie zależności pomiędzy rehabilitacją a czasem hospitalizacji.
2. ukazanie wpływu rehabilitacji u chorych po operacji.
3. ustalenie możliwości przeprowadzenia wczesnej rehabilitacji u chorych po przeprowadzonej operacji tętniaka lub krwotoku.
Materiał pracy stanowiło 49 chorych z podejrzeniem tętniaka lub krwotoku podpajęczynówkowego, przebywających w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym Nr 2 w Łodzi w Klinice Neurochirurgii i Chirurgii Nerwów Obwodowych w latach od 1999-2004.
U 7 chorych incydentalnie wykryto tętniaka wewnątrzczaszkowego, u 42 chorych rozpoznano krwotok podpajęczynówkowi, a 45 z nich zostało poddanych zabiegowi operacyjnemu.
Stan po operacji u 76% chorych uległ poprawie, a 84% chorych było objętych programem rehabilitacyjnym. Czas hospitalizacji 57% chorych nie przekraczał 20 dni, natomiast 10% pacjentów przebywało na oddziale więcej niż 40 dni.
Wprowadzenie wczesnej rehabilitacji miało za zadnie objęcie chorych jak najszybszym programem ćwiczeń dostosowanym indywidualnie do każdego pacjenta z uwzględnieniem chorych po zabiegu operacyjnym oraz chorych bez interwencji chirurgicznej.

Słowa kluczowe: tętniak, krwotok podpajęczynówkowy, skurcz naczyniowy, rehabilitacja
...............................................

WYNIKI TERAPII PRZECIWOBRZĘKOWEJ PO URAZACH STAWU SKOKOWEGO Z ZASTOSOWANIEM MANUALNEGO DRENAŻU LIMFATYCZNEGO
Alicja Jurecka, Maciej Dzierżanowski, Wojciech Hagner

Streszczenie
Wstęp: Pourazowy obrzęk limfatyczny stawu skokowego występuje często, nie zawsze jednak rozpoznanie to jest brane pod uwagę. Uraz mechaniczny tkanek miękkich i kości zazwyczaj prowadzi do powstania przewlekłego, niezwykle trudnego do leczenia obrzęku pourazowego występującego w miejscu urazu oraz w dystalnych częściach kończyny.
Nadrzędnym celem pracy było zbadanie wpływu terapii przeciwobrzękowej z zastosowaniem manualnego drenażu limfatycznego na ustępowanie obrzęku chłonnego oraz jego wpływu na postęp procesu usprawniania fizjoterapeutycznego.
Materiał i metodyka: Materiał obejmuje 24 pacjentów z obrzękami kończyn dolnych: 9 kobiet (37,5%) i 15 mężczyzn (62,5%) w wieku od 17 do 68 lat, leczonych w przychodni rehabilitacyjno-reumatologicznej "REH-MED" w Bydgoszczy w okresie od 1.11.2006 do 31.05.2007 r. Terapia obrzęku chłonnego, polegała na stosowaniu ręcznego drenażu limfatycznego. U badanych pacjentów drenaż jako jedna z metod usprawniania wykonywany był codziennie. Zatem każdy z 12 pacjentów grupy badawczej poddawany był serii 10 - 20 zabiegów. Do skontrolowania wyników terapii, użyto pomiarów linijnych obwodów kończyny dolnej: G1 (obwód podudzia w najgrubszym miejscu) i G2 (obwód mierzony nad kostkami goleni) oraz kątowych pomiarów zakresu ruchomości stawu skokowego.
Wyniki i wnioski: Zastosowanie drenażu wśród pacjentów po urazach stawu skokowego umożliwiło udrożnienie odpływu zalegającej chłonki, wpłynęło na poprawę krążenia, co doprowadziło do niemalże zupełnego ustąpienia obrzęku okołostawowego i stopy.
Dzięki prawidłowemu wykonaniu serii zabiegów drenażu limfatycznego uzyskaliśmy efekt szybkiej regeneracji tkanek, stanu bezbólowego i zaniku zmian skórnych (zaczerwienienia, zmian zapalnych) w miejscu obrzęku kończyny. Najbardziej zauważalnym wpływem drenażu była diametralna poprawa ruchomości uszkodzonego stawu. Wprowadzona do procesu usprawniania fizjoterapeutycznego terapia pourazowego obrzęku chłonnego kończyny dolnej, stosowana zarówno we wczesnych, jak i zaawansowanych postaciach obrzęku, dała bardzo dobre wyniki.

Słowa kluczowe: pourazowy obrzęk limfatyczny kończyn dolnych, manualny drenaż limfatyczny
.............................................

WPŁYW ĆWICZEŃ MANUALNYCH NA FUNKCJE RĘKI REUMATOIDALNEJ
Małgorzata Łukowicz, Renata Bieleń, Paweł Zalewski, Magdalena Weber-Zimmermann

Streszczenie
Wstęp: Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą przewlekłą i postępującą oraz niezwykle uciążliwą w codziennym życiu. Proces chorobowy objawia się głównie rozwojem procesu zapalnego w obrębie tkanki łącznej całego organizmu. Postępujący charakter choroby prowadzi do trwałych, symetrycznych zmian głównie w obrębie stawów kończyn. Ze względu na specyficzny charakter schorzenia, metody fizykalne, a zwłaszcza ćwiczenia specjalne zajmują bardzo istotny element procesu leczenia i rehabilitacji. Celem badań była ocena wpływu opracowanego programu ćwiczeń czynnych oraz manualnych na sprawność funkcjonalną ręki oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych u pacjentów z rozpoznanym reumatoidalnym zapaleniem stawów.
Materiał i metody: Badaniami objęto 20 kobiet w wieku od 33 do 84 lat (średnia wieku wynosiła 45 lat). Wszystkie osoby z grupy badawczej były pacjentami Oddziału Reumatologii w Białogardzie. Okres trwania choroby wśród badanych osób wynosił od pięciu do dwudziestu pięciu lat (średnio 15 lat). Metody badawcze obejmowały szereg testów funkcjonalnych w obrębie stawów promieniowych, nadgarstkowych, śródręcznych
i paliczkowych. Badania zakresów ruchomości wykonywano przy pomocy goniometru,
w pozycji siedzącej. Badanie motoryki opierało się na wykonywaniu określonych czynności, specyficznych dla funkcji dłoni - chwytów. Badanie siły mięśniowej wykonano przy użyciu dynamometru. Dodatkowo badano stopień dolegliwości bólowych przy pomocy wzrokowo-analogowej skali bólu VAS. Następnie każda z badanych osób poddawana była opracowanemu programowi ćwiczeń czynnych oraz ćwiczeń manualnych wykorzystujących czynności dnia codziennego przez pół godziny raz dziennie, pięć dni w tygodniu przez okres trzech tygodni. Po zakończonej serii ćwiczeń ponownie wykonano testy diagnostyczne siły mięśniowej, ruchomości ręki, chwyty, ocenę bólu.
Wyniki: Najistotniejszą poprawę uzyskano w zakresie supinacji i pronacji przedramienia - zwiększenie zakresu średnio o 10o, podobne wyniki uzyskano w ruchu zgięcia, wyprostu, odwiedzenia i przywiedzenia nadgarstka - średnio o 6-10o. Znaczącą poprawę uzyskano
w ruchu opozycji kciuka, odległość kciuka od V palca zmniejszyła się średnio o 1,5 cm. Poprawa zakresu ruchomości w obrębie stawów śródręcza i stawów śródręczno-paliczkowych była nieznaczna - 2-4O. Przyczyną tak nieznacznej poprawy były znaczne deformacje, które niezwykle trudno poddają się procesowi leczenie przy pomocy metod fizykalnych.
W zakresie motorycznej funkcji ręki poprawę obserwowano u większości badanych osób. Siła mięśniowa uległa istotnej poprawie u 95% badanych, w obrębie obu dłoni. Odczuwanie bólu zmniejszyło się głównie wśród osób ze znacznymi dolegliwościami bólowymi, z poziomu
7-8o do poziomu 4-5o w skali VAS. Natomiast wśród osób z nieznacznym stopniem nasilenia bólu dolegliwości na poziomie 2-3o w skali VAS pozostały na niezmienionym poziomie.
Wnioski: Opracowany zestaw ćwiczeń manualnych istotnie wpływa na poprawę zakresów ruchomości w obrębie stawów przedramienia i nadgarstka, jednakże w przypadku trwałych deformacji stawów śródręcza i stawów paliczkowych efekty terapeutyczne są zdecydowanie gorsze. Jednoznacznie wykazano, iż ćwiczenia zwiększają sprawność motoryczna ręki oraz siłę mięśniową. Dolegliwości bólowe również wykazuję zdecydowanie niższe nasilenie po zastosowanej terapii, zwłaszcza w grupie osób z wyjściowo większym poziomem bólu w skali VAS. Wskazana jest kontynuacja programu ćwiczeń w warunkach domowych w celu uzyskania trwałej poprawy i redukcji dolegliwości bólowych.

Słowa kluczowe: RZS, ręka reumatoidalna, fizjoterapia, ćwiczenia
..................................................

ZASTOSOWANIE ĆWICZEŃ USPRAWNIAJĄCYCH W PROCESIE LECZENIA NERKOZASTĘPCZEGO PRZESZCZEPEM ALOGENICZNEJ NERKI.
Izabela Korabiewska, Monika Lewandowska, Dariusz Białoszewski, Joanna Juskowa

Streszczenie
Wstęp:Biorcy przeszczepu alogenicznej nerki stanowią populację przewlekle, ciężko chorych osób. Charakteryzują ich m.in.: obniżenie wytrzymałości fizycznej, zaburzenia koordynacji ruchowej oraz osłabienie siły mięśniowej.
Cel pracy: Celem podjętych badań była próba oceny wpływu proponowanej formy usprawniania na stan ogólny oraz jakości życia pacjentów poddanych przeszczepowi alogenicznej nerki (w okresie do 1 roku obserwacji).
Materiał i metody: Badania przeprowadzono na grupie 67 chorych (26 kobiet i 41 mężczyzn, średni wiek: 44,45 lat), których podzielono na 2 podgrupy: realizującą ćwiczenia fizyczne (n=35) i podgrupę kontrolną (n= 32). Protokół badań obejmował, poza prowadzeniem autorskiego modelu ćwiczeń usprawniających, wielokrotną oceną układu ruchu (badanie siły mięśni kończyn górnych przy pomocy dynamometru ręcznego) oraz badania biochemiczne.
Wyniki: W wyniku przeprowadzonej analizy statystycznej zaobserwowano tendencję zwiększania siły uścisku mięśni kończyn górnych w podgrupie ćwiczącej w porównaniu z podgrupą kontrolną.
Ponadto, w Indywidualnym Kwestionariuszu Wywiadu 98 % badanych zgłaszało wątpliwości, co do możliwości kontynuowania ćwiczeń usprawniających w Rejonowych Poradniach Rehabilitacyjnych.
Wniosek. Program ćwiczeń usprawniających powinien stanowić integralną część procesu leczenia przewlekłych chorób nerek doprowadzających do ich schyłkowej niewydolności.

Słowa kluczowe: przeszczep nerki, ćwiczenia usprawniające, jakość życia
.............................

POSTĘPOWANIE FIZYKALNO - USPRAWNIAJACE W ZESPOŁACH ALGODYSTROFICZNYCH
Józef Mróz, Włodzisław Kuliński, Paweł Leśniewski, Rafał Koczorowski

Streszczenie
Algodystrofia jest zespołem objawów charakteryzujących się bólem, obrzękiem, dysfunkcją naczynioruchową i upośledzoną sprawnością zajętych kończyn. Objawy te występują głównie po urazach.
Mechanizm powstania algodystrofii jest niejasny. Za zasadnicze uważa się zaburzenia funkcji autonomicznego układu nerwowego. Występuje wzmożona wrażliwość na ucisk oraz zmiany temperatury otoczenia, a później upośledzona reaktywność na bodźce. U chorych zwraca uwagę labilność emocjonalna, tendencja do stanów lękowych i depresji.
Cel pracy: analiza postępowania fizykalno-usprawniajacego w grupie chorych leczonych w ZMF Kliniki Rehabilitacji w2006r.
Materiał i metody:
Do badań zakwalifikowano: grupę 20 kobiet w wieku 50-70 lat po złamaniu dalszych nasad kości przedramienia, u których stwierdzono cechy zespołu algodystroficznego.
Oceniano : ucieplenie skóry ręki, ocenę krążenia żylnego, siłę chwytu ręki, nasilenie dolegliwości bólowych w skali VAS, ocenę radiologiczną kości przedramienia i ręki. Dla oceny profilu psychosomatycznego zastosowano kwestionariusz lęku wg Zunga. Badania przeprowadzono przed oraz po 4 tygodniach leczenia.
W leczeniu fizykalnym stosowano przez okres 4 tygodni: jonoforezę xylocainowo-wapniową, zmienne pole magnetyczne niskiej częstotliwości o parametrach :sinus bipolarny , f-30 Hz, natężeniu 3mT, masaż wirowy kończyn górnych. W postępowaniu kinezyterapetycznym stosowano : ćwiczenia bierno-czynne, cwiczenia manualne, cwiczenia poprawiające siłę chwytu z wykorzystaniem małych piłek terapeutycznych o różnym stopniu sprężystości.
W wyniku zastosowanego leczenia uzyskano pełną poprawę kliniczną tj.: zmniejszenie zaburzeń ukrwienia żylnego, zmniejszenie dolegliwości bólowych i poprawę siły chwytu oraz zakresu ruchomości stawów nadgarstka i ręki u 17 chorych, u pozostałych 3 osób obserwowano niewielką poprawę-były to chore które zgłosiły się do leczenia w zaawansowanym drugim okresie choroby.
Wczesne ustalenie rozpoznania zespołu algodystroficznego i wdrożenie ukierunkowanego postępowania fizykalno -usprawniającego rokuje pełny powrót funkcji kończyny.

Słowa kluczowe: złamanie dalszych nasad przedramienia, zespół algodystroficzny, postępowanie fizykalno-usprawniające
...........................................

BADANIA ZMIAN ZAWARTOŚCI NIEKTÓRYCH SWOISTYCH SKŁADNIKÓW WÓD LECZNICZYCH W TRAKCIE PRZYGOTOWYWANIA I WYKONYWANIA ZABIEGÓW KĄPIELOWYCH. SZACOWANE NARAŻENIA NA H2S, CO2 W POWIETRZU POMIESZCZEŃ ZABIEGOWYCH
Michał Drobnik, Teresa Latour, Danuta Sziwa

Streszczenie
Oceniono jakość wykonywanych zabiegów kąpielowych, stosowanych w uzdrowiskowych zakładach przyrodoleczniczych, z wykorzystaniem solanki jodkowej oraz wód siarczkowo-siarkowodorowych i kąpieli kwasowęglowych. Wykazano, że niektóre zabiegi z użyciem wód H2S+HS- nie posiadały deklarowanych właściwości w zakresie stężeń składników biochemicznie aktywnych tj. związków siarki (II).
Oszacowano stopień narażenia na zwiększoną zawartość H2S lub CO2 w powietrzu pomieszczeń zabiegowych i ich otoczeniu. Poziom badanych gazów świadczy o braku zagrożeń dla zdrowia zarówno dla kuracjuszy jak też personelu obsługującego.

Słowa kluczowe: uzdrowiska, kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe, kąpiele kwasowęglowe, szacowanie narażenia