|
Numery
archiwalne
Numer
1-2-1969
Numer 3-4-1969
Numer 1-2-1970
Numer 3-4-1970
Numer 1-2-1971
Numer 3-4-1971
Numer 1-2-1972
Numer 3-1972
Numer 4-1972
Numer 1-2-3-1973
Numer 4- 1973
Numer 1-1974
Numer 2-1974 Numer 3-4-1974
Numer 1-2-1975
Numer 3-4-1975
Numer 1-2-1976
Numer 3-4-1976
Numer 1-2-1977
Numer 3-4-1977
Numer 1-4-1978
Numer 1-2-1979 Numer
3-4-1979
Numer 1-4- 1980/81
|
Balneologia Polska Tom XLVII 4/2006
Aktualne wskazania i możliwości zastosowania hiperbarycznej terapii
tlenowej
MAREK KAWECKI, Grzegorz Knefel, Bożena SZYMAŃSKA, Mariusz NOWAK,
Aleksander SlEROŃ
Streszczenie
Wstęp: Hiperbaryczna terapia tlenowa będąca metodą inhalacji chorego
czystym tlenem pod ciśnieniem umożliwia znaczne zwiększenie prężności
tlenu we krwi na zasadzie fizycznego rozpuszczania się w osoczu. Wskazana
jest dla pacjentów z niedokrwionymi i niedotlenionymi tkankami i/lub
ranami, w celu wspomagania ich gojenia się równolegle ze stosowanymi
w tym samym czasie standardowymi procedurami terapeutycznymi. Terapię
HBO podejmuje się na podstawie wskazań Europejskiego Komitetu Medycyny
Hiperbarycznej oraz listy procedur zatwierdzonych przez NFZ.
Cel pracy: Przedstawienie aktualnej wiedzy na temat wskazań formalnych
oraz przeciwwskazań do zastosowania HBO oraz zasad kontraktowania tych
procedur w NFZ.
Wskazania do podjęcia terapii HBO zostały ustalone na konferencji Europejskiego
Komitetu Medycyny Hiperbarycznej (ECHM) oraz (w USA) na konferencjach
Stowarzyszenia Medycyny Podwodnej i Hiperbarycznej (UHMS). Obejmują
one wiele jednostek chorobowych zarówno o przebiegu ostrym jak i schorzenia
przewlekłe takie jak: zatrucie CO, zator gazowy, choroba dekompresyjna
czy trudno gojące się rany (np. owrzodzenia troficzne podudzi) lub uszkodzenia
tkanek po radioterapii i zapalenia kości i szpiku. HBO wykorzystuje
się też w leczeniu schorzeń nie znajdujących się w oficjalnych listach
wskazań (udary mózgu, choroby skóry, urazy w sporcie, choroba Leśniowskiego-Crohna,
stwardnienie rozsiane) aczkolwiek w większości tego typu przypadków
prowadzi się nadal badania mające na celu potwierdzenie skuteczności
HBO. W Polsce wskazania do stosowania tlenu hiperbarycznego zostały
ustalone przez NFZ na podstawie wskazań ECHM.
Wniosek: W miarę nabywania doświadczenia przez poszczególne ośrodki
hiperbaryczne, wzrasta liczba wskazań do zastosowania HBO i coraz częściej
staje się ona metodą leczenia z wyboru.
Słowa kluczowe: hiperbaria, zalecenia terapeutyczne, wskazania, przeciwwskazania
Fizjoterapia
w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa
Elżbieta
Kuncewicz, Ewa Gajewska, Magdalena Sobieska, Magdalena Atarowska
Streszczenie
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (zzsk) to przewlekły proces
zapalny z grupy spondyloartropatii seronegatywnych, obejmujący stawy
krzyżowo-biodrowe, drobne stawy kręgosłupa, pierścienie włókniste i
więzadła kręgosłupa. Jednostka ta dotyczy ok. 1% populacji osób dorosłych,
przy czym predysponowani są młodzi mężczyźni. Wśród czynników sprzyjających
rozwojowi zysk wymienia się obecność antygenu HLA-B27. Rozwój choroby
może przebiegać skrycie, u niektórych chorych zmiany w stawach krzyżowo-biodrowych
poprzedzają nawracające wysiękowe zapalenie stawu skokowego lub kolanowego,
a także nawracające zapalenie tęczówki. Do wczesnych objawów zysk należy
zaliczyć obustronne bóle w okolicy krzyżowej promieniujące do pachwin,
pośladków, stawów kolanowych, nasilające się w spoczynku.
W miarę rozwoju choroby, wraz z zajęciem kolejnych segmentów kręgosłupa,
chory odczuwa opasujące bóle klatki piersiowej i karku.
Ewolucja choroby jest nieprzewidywalna. Istnieją postacie, w których
zmiany utrzymują się na poziomie stawów krzyżowo-biodrowych przez wiele
lat nie rozprzestrzeniające się na kręgosłup, w innych postęp choroby
jest szybki i trudny do opanowania, stąd konieczność tworzenia indywidualnego
programu leczniczego z uwzględnieniem czasu trwania choroby, jej okresu,
stopnia zaawansowania zmian czynnościowych i wieku chorego. U pacjentów
z zysk stosuje się stałą kinezyterapię, którą powinny poprzedzać zabiegi
termalne, masaż lub w warunkach uzdrowiskowych zabiegi balneologiczne.
Słowa kluczowe:
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, fizjoterapia, program terapeutyczny,
balneoterapia
Zachowanie
się markerów obrotu kostnego u chorych z osteopenią pod wpływem leczniczych
zabiegów hypertermalnych
PlOTR KALMUS, Irena PONIKOWSKA, Jacek CHOJNOWSKI
Streszczenie
Autorzy ocenili wpływ gorących zabiegów fizykalnych stosowanych w lecznictwie
uzdrowiskowym na metabolizm tkanki kostnej u chorych z rozpoznaną densytometrycznie
osteopenią oraz z towarzyszącą chorobą zwyrodnieniową stawów, na podstawie
obserwacji zmian poziomu/aktywności wybranych markerów obrotu kostnego.
Grupa badana otrzymywała balneologiczne zabiegi hypertermalne, grupa
kontrolna zabiegi balneologiczne pozbawione czynnika termicznego.
Po zastosowaniu leczenia w obu analizowanych grupach chorych, ani bezpośrednio
ani też w terminie odległym, nie stwierdzono istotnych różnic w zakresie
poziomów/aktywności badanych markerów obrotu kostnego. Analiza otrzymanych
wyników badań pozwoliła na wysunięcie wniosku, iż hypertermalne zabiegi
lecznicze stosowane w programach leczenia uzdrowiskowego nie nasilają
tempa metabolizmu kostnego.
Słowa kluczowe: osteopenią, termoterapia, markery obrotu kostnego
Terapia
tlenem hiperbarycznym w Centrum Leczenia Oparzeń doświadczenia własne.
Marek
Kawecki, Grzegorz Knefel, Bożena Szymańska, Mariusz Nowak, Aleksander
Sieroń
Streszczenie
Początki hiperbarycznej terapii tlenowej (HBO) w Centrum Leczenia Oparzeń
sięgają kwietnia 2002 roku, kiedy to uruchomiono pierwszą komorę jednomiejscową.
Pierwsze zabiegi wykonano u oparzonych górników po wypadku spowodowanym
wybuchem metanu. Pod koniec 2003 roku uruchomiono drugą komorę jednomiejscową,
a w maju 2006 roku otwarto Pracownię Hiperbarii Tlenowej wyposażoną
w komorę wielomiejscową. Terapię HBO podejmuje się na podstawie wskazań
Europejskiego Komitetu Medycyny Hiperbarycznej oraz listy procedur zatwierdzonych
przez NFZ.
Cel pracy:
Celem pracy jest przedstawienie własnych doświadczeń w zastosowaniu
HBO w Centrum Leczenia Oparzeń w latach 2002-2006.
Materiał i metody:
Materiał stanowi 391 chorych w tym 103 kobiety i 298 mężczyzn w wieku
do 10 miesięcy do 86 lat, u których wykonano 5172 zabiegi hyperbarii
tlenowej. Leczeniu w komorze poddano chorych z oparzeniem termicznymi,
elektrycznymi, odmrożeniami, owrzodzeniami troficznymi, odleżynami,
zgorzelą gazową klostridialną i nieklostridialną, ropowicą skóry i tkanki
podskórnej, stopą cukrzycową, zespołami zmiażdżenia i pourazową martwicą
tkanek miękkich, nagłą głuchotą, zapaleniem kości i szpiku, zatruciem
tlenkiem węgla, zakażeniem beztlenowcami loży po nefrektomii, nagłą
głuchotą, chorobą Burgera, martwicą poradiacyjną tkanek miękkich klatki
piersiowej, poradiacyjnym uszkodzeniem pęcherza moczowego oraz guzkowym
zapaleniem tętnic. Przeprowadzono analizę materiału klinicznego w oparciu
o rozpoznania, przeanalizowano uzyskane wyniki, które porównano z grupą
chorych leczonych w tym samym okresie, z tego samego powodu, bez udziału
HBO.
Wyniki:
W grupie chorych z oparzeniami skrócono czas oczyszczania rany oparzeniowej
oraz tym samym hospitalizacji.
Zredukowano ryzyko wystąpienia ostrej niewydolności oddechowej w oparzeniu
dróg oddechowych.
Skrócono czas hospitalizacji pacjentów z owrzodzeniami troficznymi przygotowując
ich do operacji z zastosowaniem HBO przed hospitalizacją. Zmniejszono
ilość.
Koniecznych reoperacji.
Ograniczono zakres amputacji w zespołach stopy cukrzycowej redukując
równocześnie objawy infekcji w ranie.
W przypadkach głębokiej infekcji tkanek miękkich (zespoły zmiażdżenia,
zgorzel gazowa) również ograniczono szybko strefę infekcji.
W zatruciu CO uzyskano wielokrotnie szybszą (do 8 razy) eliminację HbCO.
Uzyskano znaczącą poprawę słuchu w zespole SSHL (Sudden Sensoneurinal
Hearing Loss).
Dyskusja:
Istnieje wiele wskazań do zastosowania HBO w klinice, zarówno podstawowych
jak i uzupełniających inne formy terapii.
W każdym przypadku dążymy do zwiększania gradientu prężności tlenu pomiędzy
tkanką zdrową i objętą procesem chorobowym. Uzyskujemy dzięki temu aktywizację
procesów naprawczych w ranie, które są upośledzone z powodu niskiej
dostępności tlenu. Dzięki temu dochodzi szybszego oczyszczania się i
tym samym gojenia rany. Tlen hiperbaryczny wywierając działanie bakteriobójcze
i bakteriostatyczne przyczynia się też do ograniczenia infekcji w ranach,
a w niektórych przypadkach (zespół stopy cukrzycowej, zgorzel gazowa,
zespół zmiażdżenia) umożliwia ograniczenie zakresu ewentualnych amputacji.
W wypadku schorzeń rzadziej poddawanych terapii HBO (migrenowe bóle
głowy, zespoły reperfuzyjne, choroby skóry, udary mózgu) mała ilość
pacjentów poddanych tej terapii nie upoważnia do uogólnień, jednakże
wskazuje się na potencjalne możliwości terapeutyczne HBO jako wspomagania
leczenia chirurgicznego i antybiotykoterapii.
Wnioski:
Możliwości HBO są wciąż nie do końca poznane. Nasze pierwsze doświadczenia
wskazują na jej dużą skuteczność jako środka wspomagającego zasadnicze
procedury chirurgiczne oraz antybiotykoterapię we wszystkich chorobach
spowodowanych infekcją, ostrym i przewlekłym niedotlenieniem (niedokrwieniem)
tkanek.
Zachowanie się markerów obrotu kostnego u chorych
Problemy w postępowaniu fizykalno-usprawniającym w przebiegu dziedzicznej
ataksji rdzeniowo-móżdżkowej
Włodzisław Kuliński, Wojciech Haładyna, Iwona Wasilewska, Marzena
Bazan, Paweł Leśniewski
Streszczenie
W pracy przedstawiono postępowanie fizykalno-usprawniające u 52-letniej
pacjentki z rozpoznaną ataksją rdzeniowo-móżdżkową SCA 1 potwierdzoną
badaniami genetycznymi. W leczeniu objawowym osób dotkniętych ataksją
rdzeniowo-móżdżkową (SCA) oprócz farmakoterapii, "lekiem"
z wyboru pozostaje kompleksowe postępowanie fizykalno-usprawniające.
Wpływa ono wydatnie na normalizację napięcia mięśniowego, wzrost siły
mięśniowej, poprawę koordynacji ruchowej, równowagi, chodu i oddychania.
Ma ogromne znaczenie w profilaktyce zmian z nieczynności oraz wynikających
z tego powikłań. Znacząco podnosi jakość życia oraz korzystnie wpływa
na stan psychiczny (depresja). W programie leczenia wykorzystano zabiegi
fizykalne oraz postępowanie kinezyterapeutyczne poprzez zastosowanie
ćwiczeń oddechowych, ćwiczeń Frenkla, ćwiczeń czynnych w odciążeniu,
ćwiczeń z wykorzystaniem technik metody PNF w celu poprawy równowagi
oraz koordynacji nerwowo-mięśniowej, a przez to funkcji chodu, ćwiczeń
balansu z wykorzystaniem piłki rehabilitacyjnej (0120 cm) lub platformy,
terapii zajęciowej.
Celem pracy jest ukazanie trudności i specyfiki postępowania fizykalno-usprawniającego
u chorej z SCA 1.
Stówa kluczowe: ataksją rdzcniowo-móżdżkowa, postępowanie fizykalno-usprawniające
Czy
przegrzewanie ogólnoustrojowe w saunie w podczerwieni ma wpływ na dobowy
profil glikemii u chorych na cukrzycę?
Jacek Chojnowski, Irena Ponikowska, Magdalena Chełstowska, Robert
Szafkowski
Streszczenie
U pacjentów z cukrzycą stosowanie intensywnych bodźców fizykalnych może
wpływać na stan wyrównania cukrzycy. Spośród zabiegów hipertermalnych
sauna IR jako zabieg łagodnie przegrzewający może również mieć wpływ
na to wyrównanie. Celem pracy jest ocena zachowania się glikemii dobowej
u chorych na cukrzycę typu 2 poddanych jednorazowemu zabiegowi w saunie
w podczerwieni. Materiał obejmował 30 chorych w tym 19 kobiet i 11 mężczyzn
z cukrzycą typu 2 ze średnią wieku 54,5 ± 8,9 lat. Insulinę przyjmowało
12 badanych, 18 leki doustne, otyłość występowała u 29 badanych, nadciśnienie
u 26. Badani otrzymali 1 zabieg w saunie IR w temperaturze 56-65°C,
czas trwania zabiegu 20 minut. W dniu poprzedzającym zabieg i w dniu
zabiegowym wykonano 5 punktowy profil glikemii. (godz. 8°°, 10°°, 12°°,
15°°, 18°° i 22°°), badano przed zabiegiem i po zabiegu wartości ciśnienia
tętniczego i tętna. Wyniki poddano analizie statystycznej. Nie stwierdzono
istotnych różnic pomiędzy wartościami glikemii w dniu zabiegowym i bez
zabiegu. Nie zaobserwowano różnic pomiędzy grupą leczoną insuliną a
lekami doustnymi. W dniu zabiegu istotnie obniżyło się ciśnienie tętnicze.
Stwierdzono, że zabiegi przegrzewające w saunie w podczerwieni nie mają
istotnego wpływu na poziom glikemii u chorych na cukrzycę typu 2 i mogą
być stosowane u pacjentów, u których nie występują powikłania cukrzycy
i choroby wykluczające stosowanie zabiegów hipertermalnych. Zabiegi
przegrzewające w saunie w podczerwieni wpływają na obniżenie ciśnienia
tętniczego skurczowego i rozkurczowego oraz na wzrost częstości serca
bezpośrednio po zabiegu u chorych na cukrzycę typu 2.
Słowa kluczowe: cukrzyca typ 2, zabiegi hypertermalne, sauna IR
Zmienne pole magnetyczne w leczeniu depresji lekoopornej. Opis przypadku
Jarosław Pasek, Romualda Mucha, Aleksander SlEROŃ
Streszczenie
Wprowadzenie. Celem pracy było określenie wpływu terapii zmiennym polem
magnetycznym niskiej częstotliwości (ELF-MF) w leczeniu depresji lekoopornej,
jako metody wspomagającej leczenie podstawowe.
Materiał i metoda badań. Opis dotyczy kobiety w wieku 57 lat cierpiącej
z powodu depresji lekoopornej. Z relacji pacjentki wynika, iż początek
zaburzeń nastąpił 15 lat temu po psychotraumatyzującym zdarzeniu-,"śmierci
matki". Pacjentka leczona farmakologicznie, bez zadawalającej poprawy.
Po szczegółowej analizie diagnostycznej i kilkakrotnej zmianie farmakoterapii
włączono leczenie zmiennym polem magnetycznym niskiej częstotliwości
w Klinice Chorób Wewnętrznych Angiologii i Medycyny Fizykalnej w Bytomiu.
W celu oceny skuteczności terapii, pacjentka wypełniła test Becka oceniający
stopień nasilenia depresji przed i po terapii.
Wyniki. Na podstawie przeprowadzonej obserwacji 5-tygodniowego leczenia
stwierdzono wysoką skuteczność terapeutyczną w leczeniu depresji lekoopornej.
Pacjentka uzyskała 1 punkt w skali testu Becka co świadczyło o całkowitym
wycofaniu się objawów psychicznych po zastosowanej terapii polem magnetycznym.
Wnioski. Opisany przypadek zwraca uwagę na możliwość wprowadzania do
kompleksowego leczenia nowych metod terapii u pacjentów z depresją lekooporną.
Przypadek pokazuje metodę terapeutyczną (nieinwazyjną), skutecznie pomagającą
przywrócić naturalną równowagę psychiczną oraz złagodzić liczne objawy
depresji.
Słowa kluczowe: depresja lekooporną, lekooporność, zmienne pole magnetyczne
Pogoda
w Polsce a umieralność: współcześnie oraz w świetle prognoz zmian klimatu
Magdalena Kuchcik
Streszczenie
Problem umieralności w skrajnych warunkach pogodowych przedstawiony
został na podstawie najważniejszych, spośród licznie publikowanych,
prac dotyczących tego tematu oraz własnych badań autorki, obejmujących
16 miast Polski.
W Polsce jednym z największych zagrożeń, jakie dla życia ludzkiego niosą
warunki klimatyczne są fale upałów. W okresach gorącej pogody umieralność
z powodu chorób układu krążenia wzrasta średnio o 18-22%, jednak w szczególnych
przypadkach aż o 62-64%. W falach zimna wzrost ten wynosi średnio w
Polsce 7,9%, a waha się od 6% w środkowej Polsce do 27% na północnym
wschodzie.
W świetle dowiedzionego wzrostu średniej temperatury powietrza w Polsce
oraz stałego wydłużania się okresów ciepłych, zaś skracania okresów
chłodnych a także prognozowanego do końca XXI w. wzrostu temperatury
maksymalnej powietrza o 4-6°C (w porównaniu z okresem 1961-1990), oczekiwać
można zwiększenia umieralności związanej z falami upałów, częściowo
rekompensowanego jej spadkiem podczas coraz łagodniejszych zim.
Słowa kluczowe: ekstremalne zjawiska pogodowe, fale upałów i zimna,
umieralność, zmiany klimatu
Model profilaktyki wg Sebastaina Kneippa stosowany w przedszkolach
niemieckich
J. Wiesław KOCHAŃSKI, Izabela TRZEWIKOWSKA
Streszczenie
Badania i obserwacje z ostatnich kilku lat wykazują, że niezdrowy styl
życia i odżywiania dzieci, przyczynia się do rozwoju licznych schorzeń
cywilizacyjnych, które jeszcze do niedawna spotykane były głównie u
dorosłych. Zaistniała, więc konieczność wprowadzenia takich procedur,
które będą im zapobiegać i promować zdrowy styl życia. Jednym z takich
sposobów działań zapobiegawczych wśród dzieci, jest zastosowanie zabiegów
z zakresu hydroterapii Sebastiana Kneippa. W niniejszym artykule przedstawiono
niektóre zabiegi wodne z grupy kneippowskiej, które znajdują zastosowanie
profilaktyczne u dzieci. Bodźce stosowane w profilaktyce pediatrycznej
wg metody Kneippa, dzielą się na trzy grupy: bodźce łagodne, bodźce
średnie i bodźce silne. Jako bodźce łagodne stosuje się częściowe zmywania,
ciepłe kąpiele kończyn górnych i dolnych, ciepłe polewanie kolan, kąpiel
kończyn górnych o temperaturze wzrastającej, kąpiele zmiennocieplne
kończyn, kąpiel nasiadową ciepłą oraz chłodne zawijania kończyn dolnych.
Do bodźców średnich zalicza się całkowite zmywania, zmiennocieplne kąpiele
kończyn, częściowe polewania zmiennocieplne kończyn, lędźwi, klatki
piersiowej, częściowe polewanie kolan, lędźwi, ramion i klatki piersiowej
o temperaturze zstępującej, kąpiele cieplne, zawijania kończyn dolnych
gorące, brodzenie w wodzie, chodzenie boso po rosie. W ramach stosowania
bodźców silnych aplikuje się kąpiel całkowitą z zimnym polewaniem po
kąpieli, kąpiel nasiadową zmiennocieplną, zmiennocieplne polewanie całkowite,
natrysk płaszczowy zmiennocieplny, bicze zmiennocieplne ud, zimne polewania
górne i dolne oraz kręgosłupa, oraz sunę i masaż wg programu dla dzieci.
Przy stosowaniu u dzieci zabiegów kneippowskich należy bezwarunkowo
przestrzegać ściśle określonych zasad przyjętych dla poszczególnych
procedur zabiegowych. Dobór parametrów poszczególnych zabiegów odbywa
się indywidualnie dla każdego dziecka, a przebieg każdego zabiegu oraz
reakcje dziecka są dokładnie odnotowywane.
Słowa kluczowe: profilaktyka dziecięca wg S. Kneippa
|
|
