|
Balneologia Polska Tom XLV 3-4/2003
METODY
BALNEOLOGICZNE LECZENIA ŁUSZCZYCY POSPOLITEJ
G. Grzybowski,
W. Samborski, R Żaba
STRESZCZENIE
W pracy dokonano analizy efektów balneoterapii w leczeniu łuszczycy
pospolitej i porównano z innymi metodami terapii. Mimo, że balneoterapia
przynosi ograniczone efekty terapeutyczne, może być proponowana jako
alternatywna metoda leczenia łuszczycy w przypadkach przeciwwskazań
do fototerapii i leczenia układowego retinoidami, cyklosporyną lub metotreksatem.
Balneoterapia z fototerapią wąskim pasmem UVB (311 nm) jest optymalną
metodą leczenia sanatoryjnego w przypadku kroplowatej i przewlekłej
plackowatej łuszczycy.
ZASTOSOWANIE KRIOTERAPII OGÓLNOUSTROJOWEJ I TERAPII ZMIENNYMI POLAMI
MAGNETYCZNYMI W LECZENIU OSTEOPOROZY POMENOPAUZALNEJ
M. Kubacka,
G. Cieślar, A. Bilska-URBAN, b. Maciaszek-Łój, A. Stanek,
A. Mostowy, M. Szyguła, D. Jakubowska, E. Strachota-Gorzycka, A. Sieroń
STRESZCZENIE
Osteoporoza jest jedną z najczęściej występujących chorób tkanki kostnej.
Mimo istnienia wielu grup leków wpływających na metabolizm tkanki kostnej
wciąż poszukiwane są nowe, alternatywne dla farmakoterapii sposoby leczenia
tej jednostki chorobowej. Coraz częściej też sięga się w tej terapii
po metody medycyny fizykalnej, a wśród nich po krioterapię ogólnoustrojową
i terapię zmiennymi polami magnetycznymi.
Praca przedstawia podstawy teoretyczne oraz możliwości zastosowania
metod medycyny fizykalnej w leczeniu osteoporozy. Omówiono mechanizmy
komórkowe ich działania na tkankę kostną oraz potencjalny wpływ na proces
osteogenezy.
WSPOMAGANIE DZIECI Z PROBLEMAMI WIĘZI SPOŁECZNYCH POLAMI MAGNETYCZNYMI
O NISKIEJ INDUKCJI
S. Maria
B. Pecyna
STRESZCZENIE
W pracy przedstawiono wyniki oddziaływania pól magnetycznych o niskiej
indukcji generowanych przez Viofor JPS na wartości amplitud rytmów fal
mózgowych (alfa, beta, theta, SMR i delta) zarejestrowanych w trybie
RT systemem ProComp+/BioGraph V2.1 z odprowadzeń F3-C3 i F4-C4. Badania
wykonano u 94 dzieci z autyzmem w przedziale wiekowym 2-10 lat w Pracowni
Zakładu Psychologii Klinicznej i Psychofizjologii Akademii Pedagogiki
Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.
Z dokonanych analiz statystycznych wynika, że pola magnetyczne o niskiej
indukcji aktywizują bioelektryczną czynność zobrazowaną pięcioma rytmami
fal w kierunku relaksacji organizmu, lepszej koncentracji uwagi i większej
pojemności pamięciowej oraz zwiększają dojrzałość komórek mózgowych,
a tym samym przyspieszają psychofizjologiczny rozwój dzieci obarczonych
autyzmem i ich świadome psychiczne działanie.
MEDYCYNA
FIZYKALNA I REHABILITACJA W LECZENIU CHOROBY ZWYRODNIENIOWEJ STAWÓW
Włodzimierz
Kuliński
STRESZCZENIE
Przedstawiono etiopatogenezę choroby zwyrodnieniowej stawów oraz rolę,
jaką odgrywa fizjoterapia i rehabilitacja w jej leczeniu. Dokonano przeglądu
metod fizykalnych, które są wykorzystywane w terapii. Autor ukazuje
doświadczenia własne z wieloletniej pracy z ta grupą chorych. Fizjoterapia
jest podstawową metodą poprawiającą jakość życia chorych, pozwalając
jednocześnie uniknąć objawów ubocznych, które powoduje przewlekła farmakoterapia.
Ocena
frakcji wyrzutowej lewej komory serca u pacjentów z zesztywniającym
zapaleniem stawów kręgosłupa poddanych krioterapii ogólnoustrojowej.
L. Jagodziński,
G. Cieślar, A.Stanek, M. Puszer, A. Bilska, B. Wiśniewska,
E. Romuk, B. Skrzep-Poloczek, E. Binkner, A. Sieroń
STRESZCZENIE
Celem pracy była ocena wpływu temperatur kriogenicznych stosowanych
ogólnoustrojowo na frakcję wyrzutową lewej komory serca u chorych z
zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa, bez obciążeń ze strony
układu krążenia. Badaniem objęto 7 mężczyzn z zesztywniającym zapaleniem
stawów kręgosłupa , którzy zostali poddani codziennym 2 minutowym zabiegom
krioterapii ogólnoustrojowej w temperaturze - 130 o C z następującą
po nich kinezyterapią. Z badania wykluczono pacjentów z obciążającym
wywiadem w kierunku schorzeń mogących mieć wpływ na wartość frakcji
wyrzutowej lewej komory serca EF oraz zażywających leki modyfikujące
wydolność układu krążenia. W dniu poprzedzającym cykl zabiegów krioterapii
oraz w pierwszym dniu po jego zakończeniu u chorych wykonywano badanie
ultrasonokardiograficzne z oceną frakcji EF. Nie wykazano znamiennych
różnic średniej wartości EF przed cyklem krioterapii ogólnoustrojowej
(50,16%) w porównaniu z odpowiednią wartością po jego zakończeniu (50,83%).
Uzyskane wyniki potwierdziły że, długotrwałe stosowanie krioterapii
ogólnoustrojowej nie wpływa w istotny sposób na zachowanie się EF u
chorych bez istotnych patologii układu krążenia oraz że metoda ta może
być bezpiecznie stosowana również u chorych z nieznacznie zmniejszoną
frakcją wyrzutową lewej komory serca, bez ewidentnych klinicznych objawów
niewydolności układu krążenia.
OCENA ZACHOWANIA SIĘ UKŁADU WEGETATYWNEGO POD WPŁYWEM KRIOTERAPII
OGÓLNOUSTROJOWEJ NA PODSTAWIE ANALIZY WYBRANYCH PARAMETRÓW ZMIENNOŚCI
RYTMU ZATOKOWEGO
L Jagodziński,
G. Cieślar, A.Stanek, M. Puszer, A. Bilska, B. Wiśniowska, E. Romur,
B. Skrzep-Poloczek, E. Birkner, A .Sieroń,
STRESZCZENIE
Celem pracy była ocena wpływu krioterapii ogólnoustrojowej na aktywność
układu wegetatywnego na podstawie analizy wybranych parametrów zmienności
rytmu zatokowego u chorych z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa.
Badaniem objęto 7 mężczyzn z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa,
którzy zostali poddani 10 codziennym, 2-minutowym zabiegom krioterapii
ogólnoustrojowej w temperaturze -130o C z następującą po nich kinezyterapią.
Z badania wyłączono chorych z obciążającym wywiadem w kierunku chorób
układu krążenia i hormonalnego. W dniu poprzedzającym cykl zabiegów
krioterapii oraz w pierwszym dniu po jego zakończeniu u chorych wykonywano
rejestrację rytmu zatokowego, przy czym w przypadku większości parametrów
analizy czasowej wzrost ten wykazywał znamienność statystyczną. Z kolei
analiza spektralna wykazała nieznamienny statystycznie wzrost mocy widma
we wszystkich analizowanych zakresach częstotliwości. Uzyskane wyniki
przemawiają za korzystnym wpływem krioterapii ogólnoustrojowej na procesy
adaptacyjne układu wegetatywnego.
FIZJOTERAPIA
W LECZENIU OPARZEŃ TERMICZNYCH SKÓRY
H. Tomczak,
W. Nyka
STRESZCZENIE
Celem doniesienia jest przedstawienie klinicznej analizy kształtowania
się blizny po oparzeniu termicznym skóry u chorych, u których stosowano
kinezyterapię, fizykoterapię i presoterapię.
Materiał stanowiły 133 osoby w wieku 13-46 lat, u których na skutek
pożaru doszło do oparzenia IIo i IIIo głównie twarzy, rąk i tułowia
(1-37? TBSA). Metoda: u pacjentów równocześnie z leczeniem chirurgicznym
wdrożono rehabilitację, w czasie której stosowano zabiegi fizykalne,
ćwiczenia i masaż, a w późniejszym okresie terapię uciskową. Dokumentowano
proces gojenia przez ocenę jakości blizny oraz jej wpływu na zakres
ruchu.
Omówienie wyników dotyczy analizy klinicznej 492 blizn, z których większość
goiła się z przerostem różnego stopnia. Obecnie jako jedną z najważniejszych
przyczyn powstawania blizny przerostowej uważa się nadmierną kolagenogenezę
indukowaną między innymi zwiększoną podażą tlenu. Fakt ten powinien
być zawsze uwzględniany przy zlecaniu zabiegów fizykalnych. Presoterapia
powoduje anemizację powierzchownych warstw skóry, niwelując efekt przekrwienia
towarzyszący wielu zabiegom fizykalnym.
WARTOŚĆ
USPRAWNIANIA UZDROWISKOWEGO W KOMPLEKSOWYM PROGRAMIE LECZENIA NIESTABILNOŚCI
STAWÓW RZEPKOWO-UDOWYCH
K. Modrzewski,
K. Gawęda, J.Patoła
STRESZCZENIE
W Lubelskiej Klinice Ortopedii Traumatologii i Rehabilitacji w okresie
od 1998 do 2002 r operowano 43 osoby (50 kolan) z powodu zaburzeń toru
ruchu i podwichnięć rzepki. W okresie pooperacyjnym unieruchamiano kończynę
w wyproście kolana przez 506 tygodni. Z wczesnego leczenia uzdrowiskowego
tzn.6-10 tygodni po operacjach skorzystało 31 osób z opóźnionego za
s 2. Usprawniania w Szpitalu Uzdrowiskowym w Iwoniczu zdroju nie stosowano
u 12 pozostałych chorych. W sanatorium we wczesnym okresie pooperacyjnym
nastąpiła poprawa zakresu zginania kolan o 30 0 - 70 0 uzyskano pełny
wzrost wszystkich stawów kolanowych, a różnica obwodów ud zmniejszała
się o około 1 cm. Poprawy nie odnotowano u osób leczonych po upływie
dłuższego czasu od operacji. Sprawność kolan 12 chorych leczonych w
warunkach domowych powracała wolniej. Wynik końcowy leczenia oceniany
6-12 miesięcy po operacjach nie różnił się jednak u osób po leczeniu
sanatoryjnym i usprawnianych w domu. Wskazaniem do leczenia uzdrowiskowego
po operacjach naprawczych stawów rzepkowo-udowych pozostaje zatem interwencja
połączona z wycięciem rzepki lub naprawą jej okrywy chrzęstnej, przekroczony
wiek 30 lat oraz ostrożność lub nadmierne obawy przed rozpoczęciem ćwiczeń
lub zwiększeniem ich zakresu.
OCENA SKUTECZNOŚCI JONOFOREZY Z PRZECIWREUMATYCZNEGO ŻELU BOROWINOWEGO
W OBJAWOWYM LECZENIU ZESPOŁU BOLESNEGO BARKU I CHOROBY ZWYRODNIENIOWEJ
STAWU KOLANOWEGO
Z. Ziąber,
R. Duda
STRESZCZENIE
Celem pracy była ocena, czy przeciwreumatyczny żel borowinowy opracowany
przez dr. R. Dudę jonoforezy spod ujemnej elektrody wywiera korzystne
działanie lecznicze u chorych z zespołem bolesnego barku (zbb) i chorobą
zwyrodnieniową stawu kolanowego. Przeciwreumatyczny żel borowinowy (pżb)
zastosowano u 46 chorych z zbb i 42 chorych z gonartozą. U wszystkich
badanych chorych w obu grupach wykonano 12 zabiegów jonoforezy z pżb.
Czas trwania zabiegu wynosił 12 min przy natężeniu 12mA/cm2.
Po leczeniu uzyskano w grupie chorych z zbb istotne statystycznie zmniejszenie
dolegliwości bólowych oraz poprawę funkcjonalności stawów, co objawiało
się zwiększeniem ruchomości stawu barkowego.
U chorych z gonartrozą również istotnie zmniejszyło się natężenie bólu
w stawach kolanowych oraz obrzęki, zwiększył się także zakres ruchomości.
Ponadto leczenie wpłynęło pomyślnie na poprawę zdolności lokomocyjnych
chorych.
Preparat nie wywołuje objawów alergicznych skóry, nie zaostrza objawów
klinicznych leczonych stawów oraz nie zanieczyszcza skóry i bielizny
chorego.
WARUNKI BIOKLIMATYCZNE SZCZAWNA ZDROJU
T. Kozłowska
- Szczęsna, B. Krawczyk
STRESZCZENIE
W pracy przedstawiono cechy charakterystyczne bioklimatu Szczawna Zdroju
wyróżnione na podstawie danych z miejscowego posterunku meteorologicznego
za okres 1971-1990. Analizowano warunki solarne, termiczne, wilgotnościowe
i wietrzne uzdrowiska, a także panujące tu warunki biotermiczne (tab.1).
Średnie wieloletnie wartości elementów meteorologicznych były odnoszone
do norm dla uzdrowisk Europy Środkowej. Na podstawie danych z okresu
1993-2001 (tab.2) omówiono warunki aerosanitarne uzdrowiska (opad pyłu,
stężenie pyłu zawieszonego, dwutlenku siarki i dwutlenku azotu). Oceniono
również warunki biotermiczne uzdrowiska na podstawie następujących wskaźników
odczucia ciepła i obciążenia cieplnego: WCI (wskaźnik ochładzania wiatrem)
dla półrocza chłodnego (XI-IV) oraz HSI (wskaźnik stresu cieplnego)
dla okresu V-X (tab.3). Zwrócono także uwagę na zróżnicowanie lokalne
bioklimatu uzdrowiska.
KRYTERIA OCENY BIOKLIMATU UZDROWISK
B. Krawczyk
STRESZCZENIE
W pracy zwrócono uwagę na działanie bodźców atmosferycznych na człowieka
(tab.1). Bodźce te można ująć w trzy podstawowe zespoły: bodźce fizyczne,
a wśród nich radiacyjne, termiczno-wilgotnościowe, mechaniczne, elektryczne
i akustyczne (tab.2); bodźce chemiczne (jakości powietrza) i bodźce
biologiczne (organiczne). Omówiono główne kryteria oceny warunków bioklimatycznych
uzdrowisk z punktu widzenia przydatności tych warunków do leczenia klimatycznego.
Stopień bodźcowości klimatu każdego uzdrowiska można określić na podstawie
częstości występowania progowych wartości tych elementów meteorologicznych,
które składają się na bodźce fizyczne. Wartości te należy odnosić do
norm bioklimatycznych dla uzdrowisk Europy Środkowej (tab.3). Jako przykład
szczegółowej charakterystyki bioklimatu uzdrowisk polskich z punktu
widzenia stopnia bodźcowości klimatu wybrano 7 uzdrowisk zróżnicowanym
pod względem fizycznogeograficznym, usytuowanych w różnych regionach
bioklimatycznych Polski (tab.4)
ZDROJOWISKO MINERALNE TRZEBINA KOŁO PRUDNIKA NA PRZEŁOMIE XIX i XX WIEKU
M. Migała,
J. Migała
STRESZCZENIE
Na Śląsku Opolskim w XIX i na początku XX wieku istniały cztery uzdrowiska:
Grabin, Zdrój Henryka, Głuchołazy oraz Trzebina. Zdrój w Trzebini, podobnie
jak uzdrowisko Głuchołazy, przetrwał najdłużej, ponieważ do 1945r..
Celem pracy jest przedstawienie dziejów uzdrowiska Trzebina oraz przybliżenie
sylwetek pracujących tam lekarzy.
Zdrój ten nigdy nie uzyskał standardu kąpieliska o światowym rozgłosie.
Mimo, że odstawał nieco od słynnych dziś uzdrowisk i był uznawany za
dobry jedynie ,,dla sów i filozofów" ,,cichy" kurort, to jednak
przez ponad 100 lat odpowiadał stawianym mu wymaganiom. Z biegiem czasu
wymagania te zmieniły się, z czym kąpielisko w Trzebini nie potrafiło
sobie poradzić. Przyglądając się jednak historycznemu rodowodowi tego
kurortu, trudno nie oprzeć się wrażeniu, że miał on ogromny wpływ na
powstawanie i rozwój pozostałych uzdrowisk na Górnym Śląsku, a zwłaszcza
w jego subregionie- Śląsku Opolskim.
NIEDOSZŁA KATEDRA BALNEOLOGII W WYDZIALE LEKARSKIM UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO
A.Kierzek
STRESZCZENIE
Przedstawiono działania Edwarda Szczeklika (1898-1985) i Antoniego Falkiewicza
(1901-1077) zmierzające do utworzenia na Uniwersytecie Wrocławskim po
drugiej wojnie światowej katedry balneologii. W skrócie ukazano stan
balneologii polskiej w ostatnich dekadach XIX wieku i na początku XX
stulecia oraz rolę Edwarda Korczyńskiego-Sasa (1844-1905) i Ludomira
Korczyńskiego-Sasa (1867-1936) w powstawaniu tej nowej gałęzi medycyny.
|
